Çin'den başlayarak kısa bir süre içerisinde tüm dünyada birçok insanı etkileyen Corona Virüs (COVID-19) bulaşma yolu olarak en hızlı ve kontrolü en zor olan, solunum yolu ile bulaşan bir virüs ile yeniden karşı karşıya olduğunu belirten Anadolu Sağlık Merkezi Hekimleri, “Bilgi kirliliği ve manipülatif hareketlere dikkat edilmeli, doğru yerden doğru bilgi alınmalı, panik yapılmamalı.” şeklinde konuştu. Türkiye Cumhuriyeti Sağlık Bakanlığı tarafından yapılan Corona Virüsü açıklamasına göre: Sağlık Bakanlığı İletişim Hattı’nın (SABİM) “ALO 184 Korona Danışma Hattı” olarak hizmet vermeye başladığı ve alınan sıkı tedbirlerle bu sorunun aşılacağı vurgulandı.
Solunum yolu ile yani, çok kısa zamanda geniş kitlelere ulaşabilip hastalandırabilecek bir bulaşma yolu ile bulaşan, Çin’de ortaya çıkmış bir virüstür. Çin, çok çeşitli besinlerin (hayvan, böcek vb.) yoğun tüketildiği, çok kalabalık bir ülke olduğu için, aslında hayvanların taşıdığı bazı mikroplar insana adapte olma imkânını sıklıkla orada buluyorlar. Bu mikroplar yepyeni ortaya çıktıkları için onlara karşı “bağışık” olma durumumuz “sıfır” oluyor; yani virüs, hastalanma potansiyeli olan herkesi hastalandırıyor. Burada, herhangi bir mikrobun herkesi hastalandırmadığını, sadece belli kişilerin hastalandığını ve sadece, yine belli kişilerin (kronik hastalığı olanlar, zayıf/düşkün/çok yaşlı kişiler) ağır hastalandığını da bilmek lazım.
Türkiye'de Corona Virüsü 11 Mart 2020 tarihinden itibaren resmi olarak kayıtlara geçmiştir.
Virüs solunum yolu ile bulaşır. Burada, tüm araştırmalar kesinleşmemiştir; bu yüzden, “Her türlü solunum yolu” demek gereklidir. Yani mikrop, öksürmek veya tıksırmakla havada belli sürede asılı kalabilir. Virüs, tabii ki öpüşmek ve en yaygın olarak eller ile de bulaşır.
Normalde hastalığı alan bir kişi, hasta olduğunun farkına varmadan ve belirtiler ortaya çıkmadan virüsü yaymaya başlayabilir. Burada, “inkübasyon dönemi” dediğimiz bir “kuluçka” dönemi vardır. Ancak yeni Corona virüs için bu, tam olarak ortaya çıkarılmaya çalışılıyor. Şimdilik kuluçka süresinin 2-14 gün olduğu düşünülüyor.
Ateş, öksürük ve nefes darlığı, başlıca sözü edilen belirtiler. Ancak her türlü solunum yolu hastalığı belirtilerini dikkate almakta yarar var. Burun akıntısı, halsizlik, vücut ağrısı da belirtiler arasında yer alıyor. Virüsle karşılaştıktan sonra genellikle 2 gün içinde belirtiler ortaya çıkıyor ancak bu süre 14 güne kadar uzayabiliyor.
Yeni Corona Virüs (COVID19) sorununun giderek büyüdüğü son günlerde bu virüsün solunum sisteminin yanı sıra göz tutulumu yapabileceğini ve hatta ilk bulguların gözde olabileceği de unutulmamalı. Ayrıca yapılan son açıklamalarla birlikte koku ve tat duyusu kaybının coronavirüs belirtisi olarak yer alabildiği açıklandı.
Zira ilk şüpheli vakaları teşhis edip bildiren ve kendisi de enfekte olup hayatını kaybeden hekimin de göz doktoru olduğunu hatırlatan Anadolu Sağlık Merkezi Göz Hastalıkları Uzmanı Op. Dr. Burcu Usta Uslu , “Virüs göze damlacık yolu ile bulaşarak gözde konjonktivit (kırmızı göz hastalığı) sebep olabilir” dedi.
Diğer viral kırmızı göz hastalıklarında olduğu gibi yeni corona virüs belirtileri arasında da gözde kızarıklık, çapaklanma, sulanma gibi bulguların seyredebildiğini söyleyen Anadolu Sağlık Merkezi Göz Hastalıkları Uzmanı Op. Dr. Burcu Usta Uslu, “Bu şikayetler ile başvuran hastada ayırıcı tanıda akla corona virüsü getirmekte fayda var. Göz doktoruna konjonktivit ile başvuran hastada ateş, solunum yolu tutulumu bulguları varsa ve öksürük, solunum güçlüğü de eşlik ediyorsa Corona Virüs akla getirilmeli” açıklamasında bulundu.
Herkes, çünkü bu yeni bir virüs ve kimse bağışık değil. Ancak, herkes hastalık belirtisi göstermeyebilir. Hastalananların hepsi, ağır hastalık geçirecek anlamına da gelmez.
Spesifik, yani Corona Virüs’e özgü (Corona Virüs’ü “öldüren”) bir ilaç yoktur. Bu, virüs hastalıklarının çoğu için böyledir. Ağır hastalanan kişilerin yatırılarak, “destekleyici tedavi” görmeleri gerekir. Yani nerede sıkıntılı bir durum varsa onu çözmeye yönelik tedaviler yapılır. Eklenen başka mikroplar (bakteri enfeksiyonu) olduğunda, onlar tedavi edilir.
Sağlık durumumuzu en üst düzeyde tutmak, dengeli ve iyi beslenmek, stresle başa çıkabilmek, yeterli uyumak her türlü hastalığa karşı yapabileceğimiz en önemli şeydir. Ayrıca kontrolsüzce etrafa aksırıp, tıksırmamak, öksürürken ağzımızı mendille kapatmak, ellerimize solunum salgılarımızı bulaştırmamak, bulaşırsa sabunla yıkamak, dezenfekte etmek önemli. El hijyenine dikkat edilmeli, en azından bu dönem el sıkışmamalı.
Eller kirliyken ağız ve burna götürülmemeli, el dezenfektanı kullanılmalı. Kapalı ortamlarda bulunmamaya da dikkat edilmeli. Kalabalık ortamlardan mümkün olduğunca uzak durulmalı.
Bunun dışında, gündemi takip ederek, toplu taşıma davranışlarımızı güncel tutmak (maske takmak vb), tek kullanımlık mendil, el dezenfektanları taşımak, elleri “gereken her durumda” sabunla yıkamak, bu dönem asla el sıkışmamak, solunum yolu enfeksiyonu belirtileri gösteriyorsak kişisel bulaştırmama davranışları edinmek, gerekirse evden çıkmamak alınabilecek önlemler arasında. Alınabilecek bir diğer önlem ise Çin’e yolculuk yapmamak.
Virüsün özel bir tedavisi veya aşısı olmadığını ihtiyaç halinde destek tedavisi yapıldığını belirten Anadolu Sağlık Merkezi Enfeksyon Hastalıkları Uzmanı Doç. Dr. Elif Hakko, “Enfeksiyondan korunmak için tüm diğer bulaşıcı hastalıklarda olduğu gibi sık el yıkanması, öksürürken, hapşırırken ağzın ve burnun kapatılması, hastayken evde kalınması, dışarı çıkılmaması önemli. Ayrıca et ve yumurtanın iyi pişirilmesi önlemler arasında yer alıyor” dedi.
